علت سرطان سینه و عوامل خطرساز

علت بروز سرطان سینه برای کسانی که به این بیماری مبتلا هستند یکی از سؤالات مهمی است که لازم است مورد بررسی قرار بگیرد. علل سرطان پستان در افراد مختلف ممکن است مختلف باشد. همچنین در بسیاری از موارد ممکن است نتوان علت دقیقی برای این بیماری پیدا کرد.

سرطان سینه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان است که عوامل مختلفی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. اگرچه هنوز دلیل قطعی برای آن وجود ندارد، اما برخی از عوامل خطر و تغییرات سلولی شناخته شده‌اند که می‌توانند به رشد سلول‌های سرطانی در پستان منجر شوند.

بنابراین در این مقاله از سایت دکتر ناهید نفیسی قصد داریم به هر آنچه باید در رابطه علل ابتلا به سرطان پستان بدانید به شما بگوییم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

بررسی علت‌های مختلف ابتلا به سرطان سینه

چه عواملی باعث سرطان سینه می‌شود؟ در بسیاری از موارد، فرد مبتلا به سرطان سینه، هیچ گونه سابقه خانوادگی و یا ریسک فاکتور‌های مؤثر در بروز این سرطان را ندارد. اما برخی موارد وجود دارد که ریسک ابتلا را افزایش می‌دهد. به صورت کلی علت دقیق بروز سرطان سینه مشخص نیست. علت دقیق بروز سرطان سینه هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمونی، محیطی و سبک زندگی در ایجاد آن نقش دارند. در اینجا به برخی از دلایل احتمالی و عوامل مرتبط با بروز سرطان سینه اشاره می‌کنیم:

• جهش‌های ژنتیکی ارثی: جهش‌های ژنی ارثی، به‌ویژه در ژن‌های BRCA1 و BRCA2 ، خطر ابتلا به سرطان سینه را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. این جهش‌ها می‌توانند از والدین به ارث برسند.
• عدم تعادل هورمونی: سطوح بالای استروژن و پروژسترون در طول زمان ممکن است باعث رشد غیرطبیعی سلول‌های سینه شوند و در نتیجه منجر به سرطان شوند. عوامل مختلفی مانند هورمون‌درمانی بعد از یائسگی و استفاده طولانی‌مدت از قرص‌های ضدبارداری می‌توانند در این امر دخیل باشند.
• تغییرات DNA سلولی: سرطان سینه زمانی رخ می‌دهد که DNA سلول‌های سینه دچار جهش یا تغییراتی می‌شود که منجر به رشد و تقسیم غیرقابل‌کنترل سلول‌ها می‌شود. این تغییرات ممکن است به‌صورت تصادفی یا در نتیجه قرار گرفتن در معرض مواد سرطان‌زا ایجاد شوند.
• توجه کنید داشتن یک یا چند عامل خطر لزوماً به معنای ابتلا به سرطان سینه نیست. در بسیاری از موارد، افرادی که به سرطان سینه مبتلا می‌شوند، هیچ عامل خطر شناخته‌شده‌ای ندارند.

چه عواملی خطر سرطان پستان را بالا می‌برد؟

هنوز به طور دقیق دلایل ابتلا به سرطان پستان مشخص نیست، اما با بررسی عوامل اصلی خطر می‌توان به این موضوع پی برد. با این حال، اغلب خانم‌هایی که در معرض خطر بالای سرطان پستان هستند، به آن مبتلا نمی‌شوند، در حالی که بسیاری از آن‌ها بدون عوامل خطر شناخته شده به این اختلال مبتلا می‌شوند.

از جمله ریسک فاکتور‌های بسیار مهم در رابطه با ابتلا به سرطان سینه افزایش سن و داشتن سابقه خانوادگی است. این خطر برای زنان با انواع خاصی از توده‌های خوش خیم سینه و برای خانم‌هایی که مبتلا به سرطان تخمدان هستند، بیشتر می‌شود اگر خانمی قبلاً به سرطان پستان مبتلا شده باشد ممکن است در آینده مجدد درگیر بیماری شوند. برای درمان سرطان سینه بهتر است در ابتدا با عوامل خطرساز آن آشنا شوید.

احتمال ابتلا به سرطان پستان چقدر است؟

در سال ۱۹۴۰، خطر زندگی یک زن مبتلا به سرطان پستان ۵٪ بود. اکنون خطر حدود ۱۲٪ است. در حدود نیمی از موارد، زن هیچ عامل خطر شناخته شده‌ای ندارد.

عوامل مؤثر و علت سرطان سینه که قابل کنترل نیستند جنسیت آقایان نیز ممکن است دچار سرطان پستان شوند اما احتمال ابتلای خانم‌ها به سرطان سینه نسبت به آقایان ۱۰۰ برابر بیشتر است.

سن

خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن نیز بالاتر می‌رود. حدود ۷۷٪ از خانم‌هایی که سالانه به سرطان پستان مبتلا می‌شوند بیش از ۵۰ سال دارند و بیش از ۴۰ درصد آن‌ها ۶۵ سال و بالاتر دارند. افزایش سن یکی از مهم‌ترین عوامل خطر است. هرچه سن بالاتر رود، سلول‌ها بیشتر مستعد تغییرات غیرطبیعی می‌شوند.

تاریخچه سرطان پستان

هر خانمی که در یکی از سینه‌های خود سرطان را تجربه کرده باشد سه تا ۴ برابر احتمال به وجود آمدن بافت سرطانی در سینه دیگرش نیز وجود دارد به سرطان مبتلا شده است، مانند کارسینوم داکتال درجا (DCIS ) یا سرطان تهاجمی پستان.

داشتن سابقه خانوادگی

وجود سرطان سینه در مادر، خواهر یا دختر (درجه اول)، زن را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد. حتی اگر این نسبت‌ها قبل از ۵۰ سالگی به سرطان پستان مبتلا شوند و در هر دو سینه سرطان داشته باشند، احتمال ابتلا خیلی بیشتر است. وجود سرطان سینه در یکی از بستگان درجه یک، تقریباً خطر ابتلا به سرطان پستان را دو چندان می‌کند و داشتن دو نفر از بستگان درجه یک این خطر را سه برابر می‌کند.

ژنتیک

در حدود ۵ تا ۱۰ درصد موارد سرطان پستان به ارث می‌رسد. ناقلین تغییرات در هر دو ژن به نام‌های BRCA1 یا BRCA2  در معرض خطر بیشتری هستند. زنان مبتلا به تغییر ارثی در ژن BRCA1 تا ۸۰ سالگی، ۷۲٪ شانس ابتلا به سرطان پستان را دارند. ۶۹٪ شانس این وجود دارد که زن با تغییر ارثی در ژن BRCA2 در این سن به سرطان پستان مبتلا شود.

در واقع تغییرات ژنتیکی می‌توانند نقش مهمی در ابتلا به سرطان پستان داشته باشند. دو ژن مهم مرتبط با سرطان پستان BRCA1 و BRCA2 هستند. جهش در این ژن‌ها می‌تواند به افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان منجر شود. افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.

سینه‌های متراکم

به طور طبیعی سینه‌ها ترکیبی از بافت‌های چربی، فیبر و غده است. سینه‌های متراکم بافت غده و فیبر بیشتری دارند و چربی کمتری دارند. یک زن با سینه‌های متراکم 1.5 تا 2 برابر بیشتر از مابقی افراد با بافت‌های سینه غیر متراکم به سرطان پستان مبتلا می‌شود.

ضایعات پستان

داشتن هیپرپلازی آتیپیک (لوبولار یا داکتال) یا کارسینوما لوبولار درجا، خطر ابتلا به سرطان سینه یک زن را چهار تا پنج برابر افزایش می‌دهد.

تاریخ تولید مثل

هرچه تولید استروژن در بدن با گذشت زمان افزایش پیدا کند، خطر ابتلا به سرطان سینه بیشتر می‌شود. شروع دوره عادت ماهانه در دختران در سنین پایین، آغاز یائسگی بعد از ۵۵ سالگی، و عدم باردار نشدن در طول دوران زندگی می‌تواند یک خانم را در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دهد.

درمان به روش پرتودرمانی

اگر خانمی قبل از سن ۳۰ سالگی تحت درمان با اشعه‌های سرطان‌زا به قفسه سینه خود باشد احتمال ابتلا به سرطان سینه در وی افزایش می‌یابد.

مصرف قرص دی‌اتیل استیل بسترول

مطالعات نشان داده بسیاری از خانم‌هایی از این به منظور جلوگیری از خطر سقط جنین دریافت کردند احتمال این وجود دارد که به سرطان پستان مبتلا شوند.

عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه که قابل کنترل هستند

وزن: اضافه وزن بعد از یائسگی شانس شما را به ابتلا به سرطان سینه افزایش می‌دهد. چاقی به ویژه پس از یائسگی با افزایش خطر سرطان پستان همراه است. این وضعیت به دلیل افزایش تولید استروژن در بافت چربی رخ می‌دهد.

نوشیدن الکل: الکل با سرطان پستان مرتبط است. در مقایسه با افراد غیر مشروبات الکلی، زنانی که روزانه یک نوشیدنی مشروبات الکلی می‌نوشند، ریسک بسیار کمی دارند و افرادی که مشروبات الکلی معتدل هستند (۲ تا ۳ نوشیدنی در روز) حدود ۲۰٪ خطر بیشتری دارند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مداوم الکل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.

جایگزینی هورمون درمانی: (HRT) مصرف طولانی مدت استروژن و پروژسترون خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد. اگر به مدت ۵ سال یا بیشتر استفاده از آن‌ها را متوقف کرده‌اید، این خطر از بین می‌رود. نقش هورمون‌ها در ایجاد سرطان پستان اهمیت بالایی دارد. زنانی که برای مدت طولانی تحت تأثیر استروژن و پروژسترون قرار دارند، مانند زنانی که در سنین پایین‌تر اولین قاعدگی خود را تجربه کرده‌اند یا یائسگی دیرتری داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر هستند. درمان‌های جایگزین هورمونی نیز می‌تواند این خطر را افزایش دهد.

عدم تحرک کافی: خانم‌هایی که به میزان کافی ورزش و تحرک نکنند، شانس ابتلا به سرطان سینه در آن‌ها بالا می‌رود.

مواردی که در بروز سرطان سینه اثر ندارند

• استفاده از ضد عرق‌ها
• سینه بند یا پوشیدن زیر لباس
• سقط جنین
• تغییر پستان فیبروکیستیک (بافت متراکم پستان با کیست خوش خیم)
• حاملگی‌های متعدد
• قهوه و کافئین
• استفاده از رنگ مو

علت سرطان سینه در مردان چیست؟

از اصلی‌ترین علت سرطان سینه در مردان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 عوامل ژنتیکی و جهش‌های ژنتیکی

مشابه زنان، جهش در ژن‌های خاصی مانند BRCA1  و BRCA2  می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه در مردان را افزایش دهد. این جهش‌ها ممکن است به طور ارثی از والدین منتقل شوند. مردانی که سابقه خانوادگی سرطان سینه یا سرطان‌های مرتبط دیگر مانند سرطان پروستات دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.

سطح بالای استروژن

بالا بودن سطح استروژن در مردان می‌تواند یکی از عوامل مهم در ایجاد سرطان سینه باشد. این وضعیت ممکن است به دلیل شرایطی مانند:

• چاقی: چربی اضافی در بدن می‌تواند تولید استروژن را افزایش دهد.
• بیماری‌های کبدی: بیماری‌های کبدی مانند سیروز می‌توانند سطح استروژن را در بدن مردان افزایش دهند.
• مصرف دارو‌های هورمونی: برخی از دارو‌های هورمونی، مانند دارو‌هایی که برای درمان سرطان پروستات استفاده می‌شوند، ممکن است سطح استروژن را افزایش دهند.

 سندروم کلاین‌فلتر

سندروم کلاین‌فلتر یک ناهنجاری کروموزومی است. این وضعیت می‌تواند باعث کاهش تولید هورمون تستوسترون و افزایش سطح استروژن در بدن شود که به نوبه خود خطر سرطان سینه را افزایش می‌دهد.

 قرار گرفتن در معرض اشعه‌ها

مردانی که در گذشته در معرض تابش‌های یونیزان قرار گرفته‌اند، مثلاً به دلیل درمان‌های پرتویی برای دیگر بیماری‌ها، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.

سابقه خانوادگی

داشتن سابقه خانوادگی سرطان سینه، به ویژه اگر یکی از نزدیکان (مانند مادر یا خواهر) به این بیماری مبتلا شده باشد، خطر ابتلا به سرطان سینه در مردان را افزایش می‌دهد.

 افزایش سن

همانند زنان، افزایش سن یکی از مهم‌ترین عوامل خطر است. سرطان سینه در مردان اغلب در سنین بالاتر (بیشتر از ۶۰ سال) تشخیص داده می‌شود.

اختلالات بیضه‌ای

برخی از شرایطی که بر عملکرد بیضه‌ها تأثیر می‌گذارند، مانند عفونت‌های مزمن بیضه یا جراحی برای برداشتن بیضه، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند.

مصرف الکل

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد الکل می‌تواند سطح استروژن را در بدن مردان افزایش دهد و خطر سرطان سینه را بیشتر کند.

سخن آخر

علت سرطان سینه تعامل عوامل مختلف ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی است. آگاهی از این عوامل و اتخاذ سبک زندگی سالم می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به این بیماری مؤثر باشد. همچنین، تشخیص زودهنگام از طریق انجام غربالگری‌ها و ماموگرافی می‌تواند به درمان بهتر کمک کند.