کارسینوم پستان یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌های پستان است که به دو دسته اصلی مهاجم و غیر مهاجم (درجا) تقسیم می‌شود. کارسینوم مجرای مهاجم (IDC) که ۸۰٪ از سرطان‌های سینه را تشکیل می‌دهد، از مجاری شیر آغاز شده و به بافت‌های اطراف پستان گسترش می‌یابد. در حالی که کارسینوم مجرای درجا (DCIS) نوعی سرطان زودرس است که در داخل مجاری شیر باقی می‌ماند و اغلب به دیگر اندام‌ها سرایت نمی‌کند. با این حال، در صورت عدم درمان مناسب، DCIS می‌تواند به نوع مهاجم تبدیل شود. تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری‌های منظم مانند ماموگرافی می‌تواند شانس درمان را افزایش دهد. علائم شایع شامل وجود توده در پستان، تغییرات پوستی، ترشحات نوک سینه و تغییر در شکل یا اندازه پستان است. شناخت دقیق انواع کارسینوم و عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی و گیرنده‌های هورمونی می‌تواند در انتخاب درمان موثر باشد.
کارسینوم پستان چیست؟
کارسینوم پستان یکی از شایع‌ترین انواع سرطان پستان در زنان است که از سلول‌های غیرطبیعی در بافت‌های پستان منشاء می‌گیرد و می‌تواند به مرور زمان به بافت‌های اطراف و حتی اندام‌های دوردست بدن گسترش پیدا کند. این بیماری به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: کارسینوم مهاجم که به بافت‌های اطراف نفوذ می‌کند، و کارسینوم غیر مهاجم یا درجا که محدود به مجاری یا لوبول‌های پستان باقی می‌ماند. علائم اولیه آن می‌تواند شامل وجود توده در پستان یا زیر بغل، تغییر در شکل یا اندازه پستان، فرورفتگی پوست، ترشح غیرطبیعی از نوک سینه یا تغییرات پوستی مانند قرمزی و پوسته‌ریزی باشد. تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری‌های منظم مانند ماموگرافی نقش کلیدی در افزایش شانس درمان موفق دارد و گزینه‌های درمانی شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی، هورمون‌درمانی یا ترکیبی از آن‌ها می‌شود.
کارسینوم مجرای مهاجم (IDC)
کارسینوم مجرای مهاجم (IDC) شایع‌ترین نوع سرطان سینه است که حدود ۸۰٪ از کل موارد را تشکیل می‌دهد. این نوع سرطان در مجاری شیر در پستان شروع می‌شود و به مرور می‌تواند به بافت‌های اطراف پستان نفوذ کند. اگر به موقع تشخیص داده نشود، از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابد. بیشتر در زنان بالای ۵۵ سال دیده می‌شود، اما شایع‌ترین نوع سرطان سینه در مردان نیز محسوب می‌شود. پزشکان گاهی از اصطلاحاتی مانند کارسینوم مجرای نفوذی یا سرطان پستان IDC هم استفاده می‌کنند. خوشبختانه اگر زود تشخیص داده شود، درمان آن امکان‌پذیر است.
انواع کارسینوم مجرای مهاجم
انواع IDC بر اساس وضعیت گیرنده‌های هورمونی دسته‌بندی می‌شوند. این گیرنده‌ها روی سطح سلول‌های سرطانی قرار دارند و به هورمون‌هایی مثل استروژن یا پروژسترون متصل می‌شوند که می‌توانند رشد سرطان را تحریک کنند. شناخت این وضعیت به انتخاب درمان مناسب کمک می‌کند. انواع رایج عبارتند از:
- سرطان سینه سه‌گانه منفی (Triple-negative breast cancer):: بدون گیرنده‌های استروژن، پروژسترون و HER2؛ درمان سخت‌تر است.
- سرطان سینه HER2 مثبت (HER2+):: سطح بالایی از پروتئین HER2 دارد که رشد سریع سرطان را باعث می‌شود.
- سرطان سینه ER مثبت (ER+):: سلول‌های سرطانی دارای گیرنده استروژن هستند.
- سرطان پستان PR مثبت (PR+):: سلول‌های سرطانی دارای گیرنده پروژسترون هستند.
کارسینوم مجرای مهاجم همانطور که اشاره کردیم، حدود ۸۰٪ از کل سرطان‌های سینه را تشکیل می‌دهد. همچنین بیشترین شیوع در زنان بالای ۵۵ سال است و شایع‌ترین نوع سرطان پستان در مردان نیز می‌باشد.
از جمله علت های اصلی آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییرات سلولی در مجاری شیر که باعث رشد غیرطبیعی و کنترل‌نشده سلول‌ها می‌شود.
- گیرنده‌های هورمونی که با اتصال به هورمون‌های استروژن یا پروژسترون، رشد سرطان را تحریک می‌کنند.
بنابراین در صورتی که علائم زیر را دارید برای بررسی‌های بیشتر هر چه سریع‌تر به متخصص مراجعه کنید:
- توده یا برآمدگی در پستان یا زیر بغل
- تغییر در شکل یا اندازه پستان
- تغییرات پوستی مانند فرورفتگی یا قرمزی
- ترشح غیرطبیعی از نوک سینه
- تغییرات نوک سینه، مثل پوسته‌ریزی یا برگشتگی آن به داخل
کارسینوم مجرای درجا (DCIS)
کارسینوم مجرای درجا (DCIS) یک نوع بسیار زودرس سرطان پستان است که در آن سلول‌های سرطانی، دیواره‌های داخلی مجاری شیر را در یک یا هر دو سینه می‌پوشانند. این سرطان در داخل مجاری باقی می‌ماند و فراتر از آن گسترش نمی‌یابد، به همین دلیل آن را سرطان غیر تهاجمی یا پیش تهاجمی می‌نامند. برخلاف کارسینوم مهاجم، DCIS معمولاً متاستاز نمی‌دهد و به سایر اندام‌های بدن سرایت نمی‌کند. با این حال، در برخی موارد ممکن است به کارسینوم مجرای مهاجم تبدیل شود، که توانایی گسترش به خارج از سینه را دارد.
کارسینوم مجرای درجا ۲۰ تا ۲۵ درصد از موارد جدید تشخیص سرطان سینه را تشکیل می‌دهد. این مشکل در مردان بسیار نادر است (کمتر از ۰.۱٪ از تشخیص‌های سرطان سینه را تشخیص می‌دهد.)
آمار DCIS رو به افزایش است، که علت آن بیشتر تشخیص‌های بهتر و غربالگری گسترده‌تر است. اگر در خصوص علائم آن بخواهید بیشتر بدانید لازم به دکر است که معمولاً هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند اما در موارد نادر، برخی افراد ممکن است:
- توده‌ای در پستان احساس کنند.
- یا ترشح از نوک سینه داشته باشند.
به طور کلی DCIS زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پوشاننده مجاری شیر دچار تغییرات سرطانی شوند و این تغییرات در همان محل باقی بمانند.
