جراحی انکوپلاستی پستان (Oncoplastic Surgery) ترکیبی از جراحی انکولوژی (جراحی تومور) و جراحی پلاستیک است که با هدف حذف تومورهای سرطانی پستان و حفظ یا بهبود ظاهر زیبایی پستان انجام میشود.جراحی انکوپلاستی پستان به عنوان یکی از تکنیکهای پیشرفته درمانی زیبایی شناخته میشود. این روش با ترکیب اصول جراحی سرطان و تکنیکهای زیبایی، تلاش میکند تا علاوه بر درمان موثر بیماری، ظاهر طبیعی پستان را نیز حفظ کند. استفاده از این رویکرد نوآورانه، امکان ارائه گزینههای متنوعتر به زنان مبتلا به سرطان سینه را فراهم کرده و استاندارد جدیدی در مراقبتهای درمانی ایجاد کرده است. با این حال، انتخاب تکنیک مناسب نیازمند رویکردی ساختاریافته و دقیق است تا نتایج مطلوب برای هر بیمار حاصل شود.
امروزه 80 درصد موردهای سرطان سینه با این روش قابل درمان می باشند. در این روش توده سرطانی به صورت ساده یا به همراه حاشیه ای از بافت های سالم انجام می شود. سپس نسج باقی مانده به وسیله رادیوتراپی درمان می شود تا از عود مجدد سرطان جلوگیری شود. استفاده از روش های کوچک کردن حجم پستان به همکاران رادیوتراپیست این امکان را می دهد تا دوز اشعه همگونی را به همه بافت پستان بدهند. در واقع رادیوتراپی با این روش جراحی بسیار آسان تر خواهد بود.
جراحی انکوپلاستی پستان چیست؟
در دو دهه گذشته با توجه به نتایج بعضاً غیر حرفه ای و غیر زیبا به دنبال جراحی لامپکتومی یا حفظ پستان، جراحان با همکاری جراحان پلاستیک شروع به همراه کردن تکنیک های انکولوژی و برداشتن بافت های سرطانی و جراحی های پلاستیک و زیبایی پستان نمودند. در بعضی مراکز این جراحی ها توسط 2 تیم انجام می شد اما در حال حاضر جراحان برای انجام هر دو جراحی آموزش های لازم را دیده اند و در نتیجه رشته انکوپلاستیک شکل گرفته است به این ترتیب با اضافه شدن تکنیک های انکوپلاستیک این کار توسط یک تیم انجام می شود. به این روش علاوه بر تخلیه بافت های آلوده پستان با کمک بافت های داخلی پستان و یا کمک استفاده از بافت های اطراف و فلپ های متفاوت محل تخلیه شده پستان پر می شود و پستان شکل زیبا به خود می گیرد.
جراحی انکوپلاستی پستان چگونه انجام می شود؟
در روش های نوین امروز می توان پوست پستان را حفظ کرده و بافت پستان را از زیر جلد تا روی عضله تخلیه کرد و حتی در برخی از بیمارانی که تومور در محیط پستان است (نه مرکز آن) و اندازه تومور کوچک تر از 2 سانتی متر است می توان نوک سینه را نیز حفظ کرد. در خاتمه عمل عضله جدار قفسه سینه بالا برده می شود و در صورت امکان پروتز دائمی و در صورت عدم امکان وسیله ای بنام Expanders در زیر عضله گذاشته می شود و کم کم با افزایش حجم به کمک این وسیله و پرکردن سینه با سرم، حجم کافی را برای گذاشتن پروتز سینه ایجاد و پس در عمل بعدی پروتز زیر عضله تعبیه می شود.
در عمل اول به دلیلی اینکه خط زیر سینه inframammary line حفظ می شود زیبایی ظاهری پستان نیز حفظ می شود این نوع ماستکتومی را ماستکتومی با حفظ پوست یعنی Skin Sparing mastectomy یا NAC Sparing Mastectomy به همراه بازسازی فوری Immediate Reconstruction می نامند. در بیمارانی که رادیوتراپی نیاز دارند با حفظ شرایطی خاص می توان از این روش استفاده کرد.
هدف از جراحی انکوپلاستیک پستان چیست؟
جراحی انکوپلاستیک پستان با ترکیب تکنیکهای زیبایی و جراحی سرطان، هدف دارد تا نه تنها بافت سرطانی را با دقت و ایمنی حذف کند، بلکه فرم و ظاهر طبیعی پستان را تا حد امکان حفظ یا بازسازی نماید. این روش برای بیمارانی استفاده می شود که احتمالاً در اثر استفاده از تکنیکهای استاندارد جراحی حفظ پستان (BCS) نتایج نامطلوب زیبایی خواهند داشت یا در غیر این صورت نیاز به ماستکتومی دارند. استفاده از این روش امکان درمان سرطانهای بزرگتر یا موارد پیچیده را نیز فراهم میکند.
در این روش، به جای ایجاد حفرههای جراحی که ممکن است باعث اعوجاج پستان شوند، از تکنیکهایی مانند توزیع یا جایگزینی پارانشیم استفاده میشود. این تکنیکها شامل کاهش حجم درمانی، ماستوپکسی درمانی، و جایگزینی حجم هستند که به بهبود نتایج زیبایی و عملکردی کمک میکنند. انتخاب تکنیک مناسب به ویژگیهای فردی بیمار و وضعیت سرطان بستگی دارد تا بهترین نتایج حاصل شود.
یکی از چالشهای اصلی در جراحیهای سرطان پستان، حفظ زیبایی پستان پس از برداشتن بافت سرطانی است. برداشتن بافت به صورت گسترده میتواند منجر به تغییرات نامطلوب در شکل پستان شود. جراحی آنکوپلاستیک بهویژه در مواردی که نیاز به برداشتن بیش از 15% از بافت پستان باشد، میتواند به حفظ تقارن و زیبایی پستان کمک کند.
انواع جراحی آنکوپلاستیک
جراحی آنکوپلاستیک شامل انواع روشهای ساده و پیچیده است که بسته به وضعیت بیمار و تومور انتخاب میشوند:
- جراحی ساده: در این روش، برشها به گونهای برنامهریزی میشوند که حداقل تخریب بافت ایجاد شود. این روش بیشتر برای بیمارانی مناسب است که تومورهای کوچک دارند.
- جراحی پیچیده: در این روش، نیاز به حذف بافت بیشتر و تغییر شکل پستان است. از تکنیکهای پیشرفتهتری برای حفظ حجم و شکل طبیعی پستان استفاده میشود.
جراحی آنکوپلاستیک پستان برای چه کسانی انجام نمی شود؟
اما برخی از بیمارانی که نیاز به تخلیه کامل و کل بافت سینه را دارند، از جمله کسانی هستند که:
- میکروکلسیفیکاسیون منتشر دارند.
- بیماران جوانی که همه گیرنده ها در آنها منفی است و خطر عود بیشتری نسبت به بقیه دارند.
- بیماری در پستان منتشر و با درگیری چند کانونی است و بهترین جراح سینه مجبور به تخلیه پستان می باشد.
چالشها و مشکلات احتمالی
با وجود مزایای جراحی آنکوپلاستیک، این روش با چالشهایی نیز همراه است. یکی از این چالشها، احتمال بروز عوارضی مانند نکروز چربی و تغییر شکل پستان است. این مشکلات میتوانند بهویژه در بیمارانی که به رادیوتراپی نیاز دارند، بیشتر شوند.
سوالات متداول
در بیمارانی که سابقه مثبت فامیلی و حضور ژن های مثبت سرطـان سینـه را دارند بصورت پـروفیلاکتیـک و پیشگیری کننده و کـاهش ریسک Risk Reduction Mastectomy می توان از این روش برای تخلیه سینه ها و بازسازی همزمان استفاده کرد.
افرادی که به سرطان پستان مبتلا هستند و نیاز به حذف تومور دارند، ممکن است کاندید مناسبی برای این نوع جراحی باشند. تصمیمگیری نهایی بستگی به اندازه و محل تومور، سلامت عمومی بیمار و ترجیحات شخصی وی دارد.
این جراحی میتواند شکل طبیعی پستان را حفظ کرده و نیاز به جراحیهای بازسازی بعدی را کاهش دهد. همچنین، بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایت بیمار از نتایج ظاهری پستان از دیگر مزایای این جراحی است.
مانند هر جراحی دیگری، جراحی انکوپلاستی نیز میتواند با خطرات و عوارضی نظیر عفونت، خونریزی، تغییرات حسی در پستان، و عدم تقارن همراه باشد. مشاوره با جراح میتواند اطلاعات دقیقتری در مورد خطرات احتمالی ارائه دهد.
مدت زمان بهبودی بسته به نوع جراحی و وضعیت بیمار متفاوت است. به طور کلی، بیماران ممکن است چند هفته نیاز به استراحت و مراقبت داشته باشند. فعالیتهای روزمره به تدریج و با توصیه پزشک باید از سر گرفته شود.
بله، پس از جراحی ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار از سینهبندهای مخصوصی استفاده کند تا به بهبود و حمایت از پستان کمک کند. این سینهبندها معمولاً برای چند هفته بعد از جراحی توصیه میشوند.
بله، در بسیاری از موارد، بیماران پس از جراحی انکوپلاستی نیاز به درمانهای مکمل مانند پرتودرمانی یا شیمیدرمانی دارند. تصمیمگیری در مورد این درمانها به نوع و مرحله سرطان و نتایج جراحی بستگی دارد.
هزینه جراحی انکوپلاستی پستان بسته به نوع جراحی، محل انجام جراحی، و بیمه درمانی متفاوت است. مشاوره با پزشک و بیمهگذار میتواند اطلاعات دقیقتری در مورد هزینهها ارائه دهد.
این موضوع بستگی به نوع و محل جراحی دارد. در برخی موارد، ممکن است قدرت شیردهی کاهش یابد یا از بین برود. مشاوره با جراح در این مورد بسیار مهم است.
پیدا کردن یک جراح با تجربه و ماهر در زمینه انکوپلاستی پستان بسیار مهم است. مشورت با پزشک معالج، بررسی نظرات بیماران قبلی، و تحقیق در مورد تخصص و تجربه جراح میتواند کمک کننده باشد
نتیجه گیری
روش جراحی انکوپلاستی در طولانی تر کردن بقا بیمارانی در کیفیت زندگی آنها نقش بسیار مهمی دارد و با رضایت مندی بیماران همراه می باشد. این روش درمانی هیچ اثر سویی بر طول عمر بیمار نداشته و احتمال عود مجدد سرطان را بسیار پایین می آورد. به طور کلی این نکته را باید متذکر شد که روش حفظ پستان و برداشتن کل پستان از نظر میزان عود مجدد هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند فقط باید دقت کرد تومور با حاشیه کامل خارج شود و باقیمانده سرطان در سینه نماند.
جراحی آنکوپلاستیک پستان یکی از روشهای پیشرفته و حیاتی در درمان سرطان پستان است که علاوه بر برداشتن تومور، به حفظ شکل و زیبایی پستان کمک میکند. این جراحی ترکیبی از تکنیکهای جراحی سرطانشناسی و جراحی زیبایی است که برای زنانی که به دلایل مختلف نیاز به جراحی پستان دارند، انجام میشود. در این مقاله به بررسی روشهای مختلف جراحی آنکوپلاستیک پستان، نکات زیباییشناختی و چالشهای آن پرداخته شد.