ترشحات نوک سینه در زنان و راه های درمان آن

ترشحات از یک سینه (یک طرفه) خارج می شود یا از هر دو سینه (دو طرفه) ؟ این ترشحات چه رنگی هستند؟ چه عواملی موجب خروج ترشحات از نوک سینه می شود؟ آیا روش های درمانی موثری برای حل این مشکل وجود دارد؟ این یکی از سولات متداول بانوان در خصوص برخی از تغییرات پستان‌ها است. در پاسخ به این سوالات به صورت کلی باید مطرح کرد در بسیاری از موارد، این تغییرات طبیعی هستند. اما در برخی موارد نیز ممکن است این نشانه یک مشکل جدی‌تر باشد. به همین دلیل به هم بانوان توصیه می‌کنیم این مقاله را بخوانند.

ترشحات نوک سینه چیست؟

به خروج مایعات از نوک پستان ترشحات نوک پستان گفته می شود که یک علامت بسیار شایع است و در بیشتر موارد بخشی از عملکرد طبیعی پستان است تا اینکه ناشی از مشکلی باشد. ترشح نوک سینه به تنهایی (بدون توده یا تغییر شکل نوک پستان) یک علامت بسیار غیر معمول سرطان سینه است. به طور معمول 15-20 مجاری شیری در پستان وجود دارد که همه این مجاری به نوک پستان باز می شوند. تخلیه می تواند ناشی از یک یا تعدادی از این مجاری ها باشد. این مایع معمولاً به رنگ شیری، سبز یا قهوه ای است. ترشحات طبیعی است و نشانه سرطان نیست. انواع خاصی از ترشحات نوک پستان وجود دارد که ارزیابی دقیق تر را تضمین می کند.

ویژگی ترشحات نوک پستان چیست؟

رنگ ترشحات نوک پستان ممکن است متفاوت باشد به عنوان مثال:

• شفاف یا شیری (طبیعی در دوران بارداری، شیردهی یا تغییرات هورمونی)
• زرد یا سبز (ممکن است به دلیل عفونت یا تغییرات فیبروکیستیک باشد)
• خون‌آلود (می‌تواند نشانه مشکلات جدی‌تر مانند تومور یا آسیب باشد)

این ترشحات ممکن است رقیق و آبکی یا غلیظ و چسبناک باشد، بسته به علت ترشح غلظت آن متفاوت است. همچنین ترشح از هر دو پستان معمولاً طبیعی است، اما یک‌طرفه بودن آن می‌تواند نیاز به بررسی دقیق داشته باشد.

توجه به این ویژگی‌ها می‌تواند در تشخیص طبیعی یا غیرطبیعی بودن ترشحات مفید باشد.

ترشح نوک پستان ممکن است به شکل های زیر از نوک پستان بیرون آید:

• خود به خود (نشت مایعات از پستان بدون فشردن نوک پستان یا فشار روی پستان)
• فشردن پستان (مایعات فقط وقتی نوک سینه را فشار می آورند یا فشار روی پستان می آید)

علت ترشحات نوک سینه چیست؟

ترشحات نوک سینه می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی طبیعی و برخی نیازمند بررسی پزشکی هستند. این ترشحات ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی، عفونت‌ها، یا حتی توده‌های خوش‌خیم یا بدخیم در بافت سینه باشد. شناخت علت دقیق، با توجه به نوع ترشح، رنگ آن و علائم همراه بسیار مهم است تا بتوان در صورت لزوم درمان مناسب را آغاز کرد.

• آبسه: تجمع چرک ناشی از عفونت بافت سینه.
• قرص‌های ضدبارداری: تغییرات هورمونی ناشی از مصرف این داروها می‌تواند باعث ترشح شود.
• سرطان پستان: برخی انواع سرطان پستان با ترشح غیرطبیعی همراه هستند.
• عفونت سینه: التهاب و عفونت بافت سینه ممکن است باعث ترشح شود.
• کارسینوم مجرای درجا (DCIS): سرطان اولیه داخل مجاری شیر که می‌تواند ترشح ایجاد کند.
• مشکلات غدد درون‌ریز: اختلالات هورمونی بر ترشح سینه تأثیر می‌گذارند.
• سینه‌های فیبروکیستیک: تغییرات غیرسرطانی در بافت سینه که گاهی با ترشح همراه است.
• گالاکتوره: ترشح شیر مانند خارج از دوره بارداری یا شیردهی.
• کم‌کاری تیروئید: کاهش عملکرد تیروئید می‌تواند باعث افزایش پرولاکتین و ترشح شود.
• آسیب یا ضربه به سینه: ضربه به بافت سینه ممکن است منجر به ترشح شود.
• پاپیلوم داخل مجاری: توده خوش‌خیم در مجاری شیر که باعث ترشح می‌شود.
• اکتازی مجرای پستانی: گشاد شدن مجاری شیر و التهاب آن‌ها که منجر به ترشح می‌شود.
• مصرف برخی داروها: بعضی داروها مثل داروهای ضدافسردگی ممکن است باعث ترشح شوند.
• تغییرات هورمونی چرخه قاعدگی: نوسانات هورمونی دوره‌ای می‌توانند باعث ترشح موقت شوند.
• بیماری پاژه پستان: نوعی سرطان نادر پوست نوک سینه که با ترشح همراه است.
• ورم پستان دور مجاری: التهاب اطراف مجاری شیر که باعث ترشح می‌شود.
• بارداری و شیردهی: در این دوره‌ها ترشح سینه طبیعی است.
• پرولاکتینوما: تومور خوش‌خیم غده هیپوفیز که باعث افزایش پرولاکتین و ترشح می‌شود.
• دست زدن یا فشار بیش از حد به سینه: تحریک زیاد سینه می‌تواند باعث ترشح شود.

یک منبع در خصوص یکی از علت های ترشح از نوک پستان این چنین می‌نویسد:

ترشحات طبیعی از نوک پستان

خروج ترشحات نوک سینه یک پدیده بسیار شایع است. هنگامی که از تکنیک های مخصوص، ماساژ یا دستگاه هایی مانند پمپ سینه استفاده شود، می توان از نوک سینه 50 الی 70٪ از خانم ها، در شرایط عادی مایعات دریافت کرد. به این ترشحات مایع از یک پستان سالم “ترشحات فیزیولوژیکی” گفته می شود.

• شفاف، زرد، قهوه‌ای، سبز یا سفید باشد.
• از هر دو سینه بیرون بیاید.
• فقط در صورتی که نوک سینه‌ها فشار داده شوند ترشح مشاهده شود.
• از چندین مجرای شیر (سینه) ترشح خارج شود.

اما در موارد زیر، ترشح از نوک سینه می‌تواند نشان‌دهنده مشکل باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد:

• ترشح خونی باشد، که معمولاً نگران‌کننده است.
• فقط از یک سینه ترشح کند.
• بدون فشار دادن یا لمس نوک سینه خود به خود بیرون بیاید.
• با علائمی مانند درد سینه، قرمزی، تورم یا تغییرات در نوک سینه همراه باشد.

ویژگی ترشحات طبیعی پستان ها

این ترشحات معمولاً از نظر ظاهری به رنگ زرد، شیری یا سبز هستند و خروج آن ها به طور خود به خودی اتفاق نمی افتد. اغلب می توان خروج آن را در بیش از یک مجرا مشاهده کرد. ترشح نوک پستان فیزیولوژیکی هیچ دلیلی برای نگرانی ندارد. ترشحات فیزیولوژیکی نوک پستان نیز در دوران بارداری و شیردهی طبیعی است.

چه زمانی ترشحات نوک پستان غیر طبیعی است؟

ترشحات خود به خودی نوک پستان در دوران غیربارداری یا شیردهی، غیر طبیعی است. در بیشتر موارد علت غیر سرطانی (خوش خیم) دارد. ترشحات خود به خودی نوک پستان که در اثر بیماری پستان ایجاد می شود، محدود به یک مجرای منفرد و از نظر ظاهری شفاف یا خون آلود است.

ترشح نوک پستان که با علائم دیگری مانند توده در پستان، زخم یا وارونگی نوک پستان همراه است، نیاز به بررسی سریع دارد؛ حتی اگر خود به خود ترشح یا خونریزی نداشته باشد.

آیا ترشحات نوک پستان نشانه سرطان است؟

ترشحات خونی یا شفاف از نوک پستان ممکن است نشانه سرطان سینه باشد. این امر به ویژه در صورتی صادق است که فقط از یک سینه ترشح کند. افرادی که به دلیل سرطان دارای ترشحات نوک سینه هستند، اغلب یک توده روی سینه خود نیز احساس می کنند. با این حال، سرطان سینه به ندرت باعث ترشح بیشتر نوک سینه می شود.

چه عواملی باعث ترشحات غیر طبیعی نوک پستان می شود؟

دلایل زیادی برای ترشح نوک پستان وجود دارد. در ادامه در مورد این عوامل توضیحاتی ارائه می کنیم.

گشاد شدن مجرای پستان

این وضعیت غیر سرطانی (خوش خیم) است که در آن مجاری شیر زیر نوک پستان بزرگ می شودد. این بیماری معمولاً بعد از یائسگی در خانم ها رخ می دهد. ترشحات به رنگ زرد، سبز یا قهوه ای وجود دارد. در بیشتر موارد، هیچ اقدام درمانی لازم نیست. اگر ترشحات مزاحم باشد، مجاری پشت نوک سینه را می توان با جراحی برداشت.

اگزمای نوک پستان

اگزما یا درماتیت که بر روی پوست نوک پستان تأثیر می گذارد، به خصوص در صورت آلوده شدن، می تواند باعث ترشح و پوسته پوسته شدن گردد. این درمان همانند اگزما در جای دیگر بدن است.

سرطان پستان

سرطان پستان یک علت غیر معمول ترشح نوک پستان است. کمتر از 5٪ از زنان مبتلا به سرطان پستان، ترشح نوک سینه دارند.

بیماری پاگت (Paget)

بیماری پاگت Paget نوع خاصی از سرطان سینه است که نوک پستان را درگیر می کند. بیماری Paget به طور معمول باعث زخم و فرسایش پوست نوک پستان می شود و ممکن است با ترشح نوک پستان آغشته به خون همراه باشد.

دلایل هورمونی

بیماری گالاکتوره  Galactorrhoea، ترشح نوک پستان است که مربوط به بارداری یا شیردهی نیست و در اثر تولید غیر طبیعی هورمونی به نام پرولاکتین ایجاد می شود. این بیماری می تواند ناشی از غدد در سایر نقاط بدن باشد که ترشح هورمون ها مانند غده هیپوفیز و تیروئید را کنترل می کند.

مصرف دارو

میزان پرولاکتین غیر طبیعی بالا نیز ممکن است به دلیل مصرف برخی داروها ایجاد شود. این موارد شامل قرص های ضد بارداری خوراکی، جایگزینی هورمون درمانی و داروهای مورد استفاده در درمان تهوع، افسردگی و اختلالات روانی است. داروهایی مانند کوکائین و مواد محرک نیز می توانند باعث بالا رفتن سطح پرولاکتین شوند. همچنین بعد از تغذیه با شیر مادر، ترشح طولانی مدت نوک پستان وجود دارد.

نحوه تشخیص نوع ترشحات نوک پستان

به طور کلی، هر ترشحی که به خودی خود در خانمی که باردار نیست اتفاق بیفتد، باید توسط یک جراح سینه در تهران ارزیابی شود.

متخصص پستان در مورد تاریخچه پزشکی از بیمار سوالاتی می پرسد و احتمالاً درخواست انجام ماموگرافی و سونوگرافی را می دهد تا دلیل و منشا ترشح را تشخیص دهد.

سونوگرافی در ارزیابی دلایل ترشح نوک پستان بسیار مفید است.

پزشک متخصص همچنین ممکن است یک درخواست انجام داکتوگرام را بدهد. این روش شامل القای رنگ به داخل مجرای تخلیه برای تجسم فضای داخلی است.

اگر در آزمایشات انجام شده ناهنجاری هایی مشاهده شود، ممکن است بیوپسی برای بیمارانی که باردار نیستند توصیه شود.

گاهی اوقات نیاز به خارج شدن ناحیه خاصی توسط یک جراح است.

نحوه پیشگیری از ترشحات نوک پستان

ترشحات نوک پستان در بسیاری از موارد یک وضعیت طبیعی و غیرقابل پیشگیری است، زیرا به عواملی مانند تغییرات هورمونی، بارداری، شیردهی، یا حتی تحریک پستان بستگی دارد. این عوامل خارج از کنترل فرد هستند و بخشی از عملکرد طبیعی بدن محسوب می‌شوند. 

با این حال، می‌توان با رعایت نکاتی از شدت یا تحریک آن جلوگیری کرد: 

• خودداری از تحریک مکرر نوک پستان 
• پوشیدن لباس زیر مناسب و غیر تحریک‌کننده 
• مراجعه به پزشک در صورت ترشحات غیرعادی

توجه به این نکته ضروری است که ترشحات غیرطبیعی نیاز به بررسی و درمان تخصصی دارند، اما پیشگیری کامل از ترشحات طبیعی امکان‌پذیر نیست.

انواع ترشحات پستان

ترشحات نوک پستان را می‌توان به انواع زیر تقسیم کرد. این دسته بندی می‌تواند بر اساس شکل ظاهری این ترشحات به انواع زیر دسته بندی شود:

ترشحات شفاف یا آبکی

اغلب بی‌ضرر است و به دلیل تحریک نوک پستان، تغییرات هورمونی، یا حتی استرس رخ می‌دهد. در برخی موارد، ممکن است نشانه‌ای از تومورهای کوچک در مجاری شیر باشد که نیاز به بررسی دقیق دارد.

ترشحات شیری یا سفید

معمولاً طبیعی است و در دوران بارداری، شیردهی یا حتی مدت کوتاهی پس از قطع شیردهی مشاهده می‌شود. در زنان غیرشیرده یا مردان، می‌تواند ناشی از افزایش پرولاکتین (به دلیل مشکلات هورمونی یا مصرف دارو) باشد.

ترشحات زرد یا سبز

این نوع ترشحات ممکن است به دلیل تغییرات فیبروکیستیک پستان یا عفونت ایجاد شود. ممکن است همراه با درد و حساسیت در پستان باشد و نیاز به درمان عفونت داشته باشد.

ترشحات خون‌آلود یا قهوه‌ای

این نوع ترشحات باید جدی گرفته شود، زیرا ممکن است نشان‌دهنده تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم باشد. معمولاً نیاز به انجام ماموگرافی یا سونوگرافی برای ارزیابی دقیق دارد.

ترشحات چرکی یا غلیظ

معمولاً به دلیل عفونت یا آبسه در ناحیه پستان ایجاد می‌شود. ممکن است با علائم دیگری مانند درد، قرمزی، و تورم همراه باشد و به آنتی‌بیوتیک یا تخلیه جراحی نیاز داشته باشد.

ترشحات سیاه یا خاکستری

در موارد گشادشدگی مجاری شیر یا کهولت سن ممکن است دیده شود. اگرچه معمولاً خوش‌خیم است، اما ارزیابی توسط پزشک برای اطمینان از بی‌خطر بودن ضروری است.

ترشحات پستان در زمان پریود

ترشحات پستان در زمان پریود یک پدیده نسبتاً رایج است که به دلیل تغییرات هورمونی در این دوره از چرخه قاعدگی ایجاد می‌شود. در طول دوره قاعدگی، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن تغییر می‌کند، که می‌تواند باعث تحریک غدد شیر در پستان‌ها و در نتیجه ترشح مایعات از نوک سینه شود. این ترشحات معمولاً شفاف یا سفید رنگ بوده و به طور موقت و اغلب بی‌ضرر هستند. در برخی زنان، این ترشحات ممکن است زرد یا قهوه‌ای شوند و معمولاً با احساس درد یا حساسیت در ناحیه پستان همراه می‌باشند. ترشحات پستان در زمان پریود معمولاً به دلیل تغییرات فیزیولوژیک طبیعی رخ می‌دهد و پس از اتمام دوره قاعدگی، این ترشحات کاهش یافته یا متوقف می‌شود. با این حال، اگر ترشح مداوم یا غیرعادی از پستان مشاهده شود یا با علائمی مانند درد شدید، قرمزی یا تغییرات در شکل و اندازه پستان همراه باشد، نیاز به مراجعه به پزشک وجود دارد تا بررسی‌های لازم انجام شود.

ترشحات نوک پستان چگونه درمان می شود؟

ترشح نوک پستان که به عنوان “ترشحات فیزیولوژیکی” تشخیص داده می شود، نیازی به درمان ندارد. مهم است که از فشردن نوک پستان و پستان خودداری کنید. زیرا این کار باعث می شود میزان مایعات بیشتری ساخته شود.

اما درمان قطعی ترشحات سینه معمولا پس از بررسی و معاینات لازم توسط متخصص پستان صورت می گیرد. در مواردی که دلایل خروج این ترشحات هورمونی باشد برای بیمار دارو تجویز می شود. اما سوالی که ممکن است برای بسیاری از بیماران مطرح شود این است که آیا برای درمان ترشحات سینه به عمل جراحی نیاز دارم؟ جراحی ترشح نوک پستان، در برخی مواقع ضروری است. جراح سینه در مواردی جراحی را انجام می دهد که به یک ناهنجاری مهم مانند پاپیلوما یا سرطان پستان مشکوک شود. جراحی معمولاً برای ترشح نوک پستان نیز لازم است حتی اگر آزمایشات نشان دهنده عدم اختلال نباشد. جراحی همچنین ممکن است به عنوان روشی برای درمان ترشحات آزاردهنده ناشی از خروج آن از مجرای شیری انجام شود.

کلام آخر

به خروج مایعات از نوک سینه، ترشحات نوک سینه گفته می شود که ممکن است از یک طرف یا هر دو سینه خارج شوند. اما در رابطه با این ترشحات در اغلب موارد نباید نگرانی به خود راه داد. زیرا علل اکثر این ترشحات خوش خیم است اما توصیه می شود با مشاهده خروج هر نوع مایعی از سینه با یک فوق تخصص پستان تماس بگیرید. شاید نیاز به درمان های جدی تری داشته باشید. هر چه سریع تر برای درمان اقدام کنید قطعا درمان راحت تر و موثرتری را خواهید داشت.

سوالات متداول