ماموگرافی (اقدامات قبل و بعد)

کسانی که نیاز به انجام ماموگرافی دارند با این سؤال که قبل و بعد آن چه کنیم؟ اما ماموگرافی چیست و چگونه به تشخیص سرطان سینه کمک می کند؟ آیا انجام آن در زمان پریود مناسب است؟ آیا قاعدگی بر انجام آن تاثیر خواهد داشت؟ با ما در این مطلب همراه باشید تا به بررسی بیشتر این سوالات بپردازیم. در این مقاله به شما می گوییم چه آمادگی های برای آن لازم است و حین انجام، چه موادی ممنوعیت دارند.  همچنین نحوه کامل انجام آن را برایتان شرح می‌دهیم.

ماموگرافی چیست؟

به غربالگری سرطان سینه که جهت تشخیص انجام می شود، ماموگرافی سینه گفته می شود. این یک روش تصویربرداری پزشکی است که برای بررسی تغییرات و نشانه‌های غیرطبیعی در بافت‌های سینه استفاده می‌شود. این فرآیند با استفاده از پرتوهای X-ray صورت می‌گیرد و به منظور زودتر تشخیص سرطان سینه  یا اختلالات دیگر، به خصوص در زنان، انجام می‌شود. سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها میان زنان است. پیشگیری از ابتلا یا تشخیص به موقع آن بسیار به زنان کمک کننده است.

ماموگرافی با استفاده از اشعه ایکس، بافت پستان را از لحاظ سرطان در زنانی بررسی می کند و در صورت مشاهده مواردی مشکوک به سرطان، زن باید آزمایش های بیشتر انجام دهد.این اقدام برای تشخیص عدم ابتلا و تشخیص سرطان در مراحل ابتدایی بسیار موثر است. تشخیص زود هنگام به معنی راه های درمانی و همچنین شانس بهبودی بیشتر است.

ماموگرافی چگونه انجام می شود؟

ماموگرافی معمولا به صورت ایستاده انجام می شود تکنسین پستان شما را بر روی یک صفحه قرار می دهد. در حین آزمایش هر کدام از سینه ها بین دو صفحه قرار می گیرد. این عمل باعث مسطح و یکنواخت شدن پستان ها شده تا بتوان تصاویر واضحی را از بافت پستان با حداقل دور اشعه تهیه نمود. فشرده شدن سینه بین دو صفحه ممکن است کمی موجب ناراحتی به مدت چند دقیقه برای فرد ایجاد کند. صفحه متحرک بالایی با نزدیک شدن به صفحه ثابت پایین موجب فشرده شدن بافت سینه خواهد شد. سپس دستگاه شروع به گرفتن تصویر می نماید. این روش برای سینه دیگر نیز تکرار می شود و از شخص تقاضا می شود تا مشابه روش قبل عمل نماید. صفحه دستگاه ماموگرافی برای گرفتن تصاویر اشعه ایکش از زاویه دیگر باید بچرخد تا عکس دیگری از زاویه مخالف گرفته شود. با این عکس دو تصویر از دو زاویه پستان حاصل خواهد شد.

مراحل انجام ماموگرافی

1. پروسه آن حداکثر طی 15 دقیقه کامل می‌شود.
2. برای انجام این فرآیند، بیمار باید لباس و سوتین خود را درآورده و پیراهنی جلوباز را بپوشد.
3. سپس، بیمار جلوی دستگاه قرار گرفته و هر سینه‌اش بر صفحه پرتو ایکس قرار می‌گیرد.
4. دستگاه سپس سینه را مسطح کرده و با فشار مناسب، تصویربرداری را انجام می‌دهد.
5. در ادامه، اشعه ایکس به تصاویر الکترونیکی تبدیل می‌شود و قابل مشاهده برای پزشک متخصص می‌شود.
6. این فرآیند به سرعت انجام می‌شود و به عنوان یک ابزار مهم در تشخیص زودهنگام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع ماموگرافی

به طور کلی ماموگرافی به دو نوع تقسیم می شود:

ماموگرافی غربالگری

این آزمایش در تمامی خانم های بالای 40 سال باید انجام شود. به خانم های 40 تا 74 ساله ای که مادر، خواهر یا دختر مبتلا به سرطان دارند، توصیه می شود که هر سال این اقدام را انجام دهند و افراد بین 40 تا 74 سالی که سابقه خانوادگی ندارند، توصیه می شود که هر 2 سال یک بار انجام دهند.

ماموگرافی تشخیصی

این اقدام برای تشخیص انجام می شود و محدودیت سنی وجود ندارد.

ماموگرافی معمولی

ماموگرافی یک فرآیند تصویربرداری پزشکی است که برای ارزیابی سینه‌ها و آشکارسازی تغییرات غیرطبیعی از جمله تومورهای سرطانی به کار می‌رود. در این روش، تصاویر بافت پستان با استفاده از پرتوهای X-ray گرفته می‌شود و سپس این تصاویر تحلیل و بررسی می‌شوند.

ماموگرافی دیجیتال (DM)

در این نوع، تصاویر بافت سینه با استفاده از سنسورهای الکترونیکی گرفته می‌شوند و سپس به صورت دیجیتال ذخیره و تحلیل می‌شوند. این روش بهبود در تصویربرداری و دقت تشخیص افزایش می‌دهد.

ماموگرافی غربالگری چه تفاوتی با ماموگرافی تشخیصی دارد؟

ماموگرافی غربالگری و ماموگرافی تشخیصی دو نوع مختلف از فرآیندهای تصویربرداری پزشکی برای ارزیابی سینه‌ها هستند. تفاوت اصلی میان این دو به استفاده و هدف نهایی آنها برمی‌گردد.

ماموگرافی غربالگری:

هدف: این نوع برای اسکرینینگ و یافتن آشکارسازی زودهنگام تغییرات غیرطبیعی به کار می‌رود.

جمعیت هدف: اغلب در زنان سالمند یا زنان با ریسک معمول اجرا می‌شود، حتی بدون وجود علائم.

ماموگرافی تشخیصی:

هدف: این نوع، به منظور تشخیص دقیق‌تر و ارزیابی علائم مشکوک یا تغییراتی که در ماموگرافی غربالگری دیده شده‌اند، استفاده می‌شود.

جمعیت هدف: معمولاً در مواردی که نتایج غربالگری مشکوک به تغییرات یا نیاز به ارزیابی دقیق‌تر دارد، انجام می‌شود.

بنابراین، ماموگرافی غربالگری برای بررسی و تشخیص سریع سرطان مناسب است، در حالی که ماموگرافی تشخیصی برای تشخیص دقیق‌تر و بررسی‌های پیشرفته‌تر در موارد مشکوک یا نیاز به توضیحات بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ماموگرافی برای چه کسانی مناسب است؟

ماموگرافی برخی از خانم ها برای بررسی بیشتر در کنار آن به آزمایش های تکمیلی یا سونوگرافی نیاز دارد؛ اما این امر به معنای سرطان داشتن فرد نیست. 95 درصد از زنانی که آزمایش های تکمیلی را انجام می دهند، به سرطان مبتلا نیستند. سونوگرافی برای تشخیص دقیق تر نتایج کاربرد دارد.

آمادگی برای انجام ماموگرافی

بهتر است پزشک را از وجود هرگونه جراحی  که در گذشته انجام شده و یا مصرف هورمون و یا سابقه وجود این اختلال در خانواده خود آگاه کنید. برای شخص هیچ محدودیت غذایی وجود ندارد اما همانطور که گفته شد بهتر است در روزهای نزدیک به دوران عادت ماهانه و یا حتی روزهای خونریزی انجام نشود.

اقدامات قبل و بعد از ماموگرافی

در ادامه هر یک را توضیح می دهیم.

قبل از ماموگرافی چه کار کنیم؟

مشاوره با پزشک: قبل از انجام، مهم است با پزشک خود مشاوره کنید و هر گونه سوالی را که درباره فرآیند و نحوه آمادگی برای آن دارید، مطرح کنید. اگر پروتز سینه دارید به پزشک اطلاع دهید.

• در صورتی که اولین بار مراجعه به پزشک نیست تمام مدارک خود را همراه داشته باشید
• عدم استفاده از مواد شیمیایی: از استفاده از موادی مانند عطر یا دئودورانت در منطقه پستان خود پرهیز کنید.
• اطمینان از راحتی لباس: لباسی را انتخاب کنید که به راحتی از تن بکنید و زمان زیادی از شما نگیرد.

بعد از ماموگرافی چه کار کنیم؟

• منتظر نتایج: پس از آزمایش، به مدت چند روز باید منتظر نتایج بمانید و به پزشک خود اعتماد کنید که نتایج را به شما ارائه می‌دهد.
• مشاوره با پزشک: در صورت نیاز به راهنمایی یا توضیحات بیشتر در مورد نتایج یا مراقبت‌های بعدی، با پزشک خود مشاوره کنید.
• مراقبت‌های پس از ماموگرافی: پس از انجام آن، هیچ محدودیت خاصی وجود ندارد و می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهید.

با رعایت این مراقبت‌ها، می‌توانید از نتایج بهتری بهره‌مند شوید و به سلامتی پستان‌های خود نظارت داشته باشید.

ماموگرافی چه فوایدی دارد؟

ماموگرافی یکی از بهترین روش های تشخیص سرطان پستان به حساب می آید که به زنان کمک می کند تا هر چه زودتر اقدامات درمانی را انجام دهند. این روش کمک می کند تا پزشک بتواند توده های کوچک را به راحتی تشخیص دهد و سرطان را در همان مراحل ابتدایی تشخیص دهد و ریشه کن  کند. اگر سرطان در همان مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، احتمال درمان آن بسیار بالاست. این اقدام تنها روش اثبات شده از سوی دانشمندان و پزشکان برای تشخیص تومورهای پستان است. این روش هیچ گونه عارضه ای ندارد.

چرا ماموگرافی مهم است؟

ماموگرافی یک روش تصویربرداری از پستان است که از اشعه ایکس برای تشخیص سرطان پستان استفاده می‌کند. اهمیت آن به دلایل زیر بسیار برجسته است:

• تشخیص زودهنگام سرطان: ماموگرافی قادر است تغییرات غیرطبیعی و توده‌های سرطانی را در مراحل اولیه شناسایی کند، زمانی که هنوز کوچک هستند و علائمی ایجاد نکرده‌اند. تشخیص زودهنگام معمولاً به درمان مؤثرتر و موفق‌تر منجر می‌شود.
• کاهش مرگ و میر: تحقیقات نشان داده‌اند که این اقدام می‌تواند میزان مرگ و میر ناشی از سرطان پستان را کاهش دهد. زنانی که به طور منظم انجام می‌دهند، شانس بیشتری برای بقای طولانی‌مدت دارند.
• پیشگیری از جراحی‌های تهاجمی: با تشخیص زودهنگام، درمان ممکن است محدود به جراحی‌های کمتر تهاجمی و حتی درمان‌های غیرجراحی باشد، که در مقایسه با تشخیص در مراحل پیشرفته‌تر، آسیب کمتری به بدن وارد می‌کند.
• پایش وضعیت پستان‌ها: ماموگرافی‌های منظم می‌توانند به پزشکان کمک کنند تا تغییرات در بافت پستان را در طول زمان مشاهده کنند و در صورت نیاز به اقدامات فوری، سریع‌تر تصمیم‌گیری کنند.
• افزایش آگاهی: برنامه‌های غربالگری منظم می‌تواند به افزایش آگاهی زنان درباره سلامت پستان و اهمیت خودآزمایی پستان کمک کند.

به طور کلی، این یک ابزار حیاتی در سلامت زنان است که می‌تواند به حفظ زندگی و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. برای زنان بالای ۴۰ سال یا کسانی که در معرض خطر بالای سرطان پستان قرار دارند، ماموگرافی منظم به شدت توصیه می‌شود.

آیا میزان اشعه ایکس استفاده شده در ماموگرافی خطرناک است؟

یکی از سوالاتی که به صورت روتین و روزمره توسط مراجعه کنندگان به عنوان یک دغدغه پرسیده می شود این است که آیا اشعه ایکس ساطع شده از دستگاه ماموگرافی آسیب رسان است؟

همه ما در طول دوران زندگی خود در برابر تششعات فراوانی قرار داریم که آنها را از جو دریافت می کنیم، میزان دوز و یا میزان اشعه ای که از طریق آن به بدن یک خانم منتقل می شود بسیار کمتر از آن میزان اشعه ای است که ما از محیط اطراف خود دریافت می کنیم.

میزان اشعه ایکس تابیده شده از دستگاه ماموگرفی بسیار کنترل شده می باشد و در واقع میزان اشعه ای که در آن به بدن میرسد از میزان اشعه ای که در یک پرواز یک ساعته به بدن وارد می شود کمتر است. اگر به فواید انجام روش ماموگرافی در تشخیص بیماری سرطان پستان توجه کرد می توان از خطرات احتمالی تابش اشعه ایکس به بدن به طور کامل چشم پوشی کرد.

ماموگرافی چه قدر طول می کشد؟

هنگام انجام ماموگرافی هر پستان به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد هر پستان بین دو صفحه قرار گرفته می شود. این صفحات چیزی حدود 10 ثانیه پستان را تحت فشار قرار می دهد در نهایت دو تصویر متفاوت یک تصویر از بالا و دیگری از هر طرف پستان گرفته می شود.

تفسیر نتایج ماموگرافی

در طول این روش، تصاویر بسیار دقیق از بافت پستان تهیه می‌شود، که این تصاویر قابلیت تشخیص هر نوع تومور سرطانی و غیرسرطانی، همچنین توده‌های کلسیم (کلسیفیکاسیون) که اصلاً سرطانی نیستند، کیست پستان و به طور کلی وجود هر نوع بافت غیرعادی در سینه را نشان می‌دهد. نتایج ماموگرافی شامل سطح بندی توده‌ها بر اساس نوع و خطر آنها می‌شود. متخصص سرطان سینه با بررسی نتایج حاصل، توانایی تشخیص دقیق خود را در خصوص وضعیت سلامت فرد مشخص می‌کند.

بعد از تفسیر نتیجه ماموگرافی چه کنیم؟

بعد انجام ماموگرافی در صورتی که توده مشکوک داشتید باید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید بر اساس تفاسیر آزمایش ممکن است پزشک چند رویه را در پیش گیرد. در صورت واضح نبودن تصاویر دریافت شده از ماموگرافی خواسته شود تا مجددا انجام داده یا بنا به تشخیص پزشک سونوگرافی یا نمونه برداری انجام شود اما باید این نکته را متذکر شد که نتیجه آن مشکوک نمی باشد بلکه بدان معناست که چیزی در اعضا وجود دارد که باید به دقیق تر مورد بررسی قرار گیرد.

انجام ماموگرافی تشخیصی چه قدر طول می کشد؟

معمولا مدت زمان انجام ماموگرافی تشخیصی طولانی تر از غربالگری می باشد. برای انجام عکسبرداری ماموگرافی تشخیصی حدود نیم ساعت زمان لازم است و دلیل این طولانی شدن مدت نسبت به ماموگرافی غربالگری این است که تصاویر بیشتری گرفته می شود.

افراد دارای پروتز سینه چگونه ماموگرافی می شوند؟

خوشبختانه با پیشرفت زیادی که در انجام تکنیک ماموگرافی و استفاده از دستگاه های پیشرفته انجام می شود، ماموگرافی با رول کردن نسج پستان و کنار دادن پروتز تصویر پستان را می گیرند و هیچ خطری برای پارگی پروتز در مراکز تصویر برداری پیشرفته وجود ندارد.

آیا ماموگرافی درد دارد؟

بله، ممکن است ماموگرافی مخصوصاً برخی افراد حساس به درد، باعث احساس ناراحتی یا درد آسیب‌زایی شود. در زمان تصویربرداری، سینه بین دو صفحه پرتو ایکس قرار می‌گیرد و تحت فشار قرار می‌گیرد تا تصویر دقیقتری از بافت‌های داخلی سینه به دست آید. این فشار ممکن است برخی از افراد را ناراحت کند، اما اغلب این درد به مدت کوتاهی است و پس از پایان، توقف می‌یابد.

کدام نوع ماموگرافی برای سینه متراکم بهترین گزینه است؟

برای زنانی که بافت پستان متراکم دارند، ماموگرافی سه‌بعدی یا توموسنتز بهترین گزینه محسوب می‌شود. دلایل این انتخاب به شرح زیر است:

1. دقت بالاتر در تشخیص: ماموگرافی سه‌بعدی با ایجاد تصاویر مقطعی از پستان، به پزشکان امکان می‌دهد که لایه‌های مختلف بافت پستان را با جزئیات بیشتری مشاهده کنند. این امر کمک می‌کند تا توده‌ها و ناهنجاری‌ها در میان بافت متراکم پستان بهتر تشخیص داده شوند.
2. کاهش موارد نیاز به پیگیری: با استفاده از توموسنتز، احتمال بروز نتایج مثبت کاذب و نیاز به تست‌های تکمیلی کاهش می‌یابد. این به دلیل دقت بالاتر تصاویر و توانایی تفکیک بهتر بافت‌های مختلف است.
3. افزایش شانس تشخیص زودهنگام: در زنان با پستان‌های متراکم، ماموگرافی سنتی دو‌بعدی ممکن است نتواند توده‌های سرطانی را به خوبی تشخیص دهد. اما ماموگرافی سه‌بعدی می‌تواند شانس تشخیص زودهنگام سرطان را افزایش دهد که این امر برای موفقیت درمان بسیار مهم است.

بنابراین، توموسنتز به عنوان بهترین گزینه برای زنانی با پستان‌های متراکم توصیه می‌شود. این روش کمک می‌کند تا با دقت بیشتری ناهنجاری‌ها شناسایی شوند و نیاز به بررسی‌های مکرر و تست‌های تکمیلی کاهش یابد.

ماموگرافی بعد از بیوپسی

ماموگرافی بعد از بیوپسی یک روش معمول برای بررسی نتایج بیوپسی و ارزیابی وضعیت بافت پستان است. بیوپسی یک روش تشخیصی است که در آن نمونه‌ای از بافت پستان برداشته می‌شود تا به‌طور دقیق‌تری بررسی شود و وجود سلول‌های سرطانی یا تغییرات غیرطبیعی در بافت پستان مشخص شود.

بعد از انجام بیوپسی، پزشک ممکن است برای بررسی بیشتر وضعیت پستان و تایید نتایج، را تجویز کند. دلایل انجام آن بعد از بیوپسی شامل موارد زیر است:

• ارزیابی محل بیوپسی: بررسی دقیق محل بیوپسی و ارزیابی تغییرات ایجاد شده در بافت.
• بررسی نواحی مشکوک دیگر: اطمینان از اینکه هیچ ناحیه مشکوک دیگری در پستان وجود ندارد.
• بررسی تغییرات بعد از بیوپسی: ارزیابی تغییرات در بافت پستان که ممکن است به دلیل بیوپسی یا سایر عوامل ایجاد شده باشند.

انجام ماموگرافی بعد از بیوپسی معمولاً به‌صورت توصیه‌ای و بر اساس نظر پزشک انجام می‌شود. این اقدام به پزشک کمک می‌کند تا بهترین تصمیم‌گیری‌های درمانی را برای بیمار انجام دهد و اطمینان حاصل کند که هیچ جزئیات مهمی از نظر دور نمانده است.

سؤالات متداول

نتیجه گیری

در پایان باید گفت که بهترین راه تشخیص زود هنگام و درمان آن در مراحل ابتدایی است که اگر هر سال (برای زنان بالای 35 سال) و در زمان مناسب (در آخرین روزهای عادت ماهیانه) انجام شود به پزشک فوق تخصص جراحی پستان کمک می کند تا از سلامتی پستان ها مطمئن شود و اگر نیاز به درمان باشد، درمان را هر چه زودتر انجام دهد.

این روش تصویربرداری مهم برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان است. با رعایت نکاتی مانند مشاوره با پزشک، عدم استفاده از مواد شیمیایی قبل از ماموگرافی، و پیگیری نتایج و مشاوره با پزشک پس از آن، می‌توان به بهبود نتایج و سلامتی پستان خود کمک کرد. اهمیت انجام منظم این فرآیند تصویربرداری و پیگیری‌های مرتبط با آن، برای زنانی که در معرض خطر سرطان پستان قرار دارند یا این بیماری در خانواده آن‌ها وجود دارد، بیشتر می‌شود. شما بعد آن ممکن است نیاز به تصویر برداری و یا بیوپسی(نمونه برداری) داشته باشد.